Kompleks zamkowo-ogrodowy w Słońsku, zaprojektowany w XVIII wieku, został utworzony według podstawowych zasad barokowej sztuki ogrodowej z XVII wieku. Jego układ oparty jest na zasadzie entre cour et jardin (z francuskiego: „między dziedzińcem a ogrodem“), w której główna rezydencja (pałac) znajduje się na osi między dziedzińcem honorowym (cour d’honneur) a regularnym ogrodem.
Zespół zamkowo-ogrodowy w Słońsku składa się z trzech głównych elementów. W pierwszej z nich znajduje się zamek z dwoma bocznymi ryzalitami na frontowej elewacji oraz ozdobnym pseudoryzalitem z portykiem na środku. Elewacja jest stosunkowo skromna, z nielicznymi ozdobnymi porta lami drzwi i okien. Przed rezydencją znajduje się prostokątny dziedziniec otoczony murem z dwoma budynkami (wartowniami) w narożnikach. Ten kompleks mieści się na prostokątnej wyspie otoczonej fosą, alejami i szpalerami drzew. Teren dziedzińca można dostać się przez dwa drewniane mosty (prawdopodobnie zwodzone).
W drugiej części kompozycji znajduje się barokowy salon ogrodowy. Jest to najważniejszy i najbardziej ozdobny element ogrodu. Zawiera on osiem prostokątnych kwater o różnej kompozycji i wypełnieniu. Dwie z nich, największe, to partery haftowe o skomplikowanym ornamencie bukszpa nowym. Są to główna i najważniejsza ozdoba ogrodu. Kolejne dwie kwatery zawierają regularne boskiety szachownicowe, a po zewnętrznej stronie znajdują się cztery kolejne wąskie kwatery z rabatowymi parterami. Dwie z nich, bardziej ozdobne, zawierają motyw krzyża joannitów (maltańskiego) w swoim ornamencie. W centralnej części salonu, na przedłużeniu głównej osi, znajduje się ozdobna fontanna. Od zamku, poprzez fosę, do salonu prowadzi drewniany most. Ważnym elementem jest również ozdobny pas (rabata) z topiarami, biegnący wzdłuż fosy od strony elewacji ogrodowej.
W trzeciej części obiektu znajdowały się liczne regularne kwatery o prawdopodobnie użytkowym przeznaczeniu, prawdopodobnie rozległy ogród warzywny. Każda z kwater otaczała osobna wąska rabata (lub pas trawnika) z rytmicznie rozmieszczonymi drzewkami owocowymi. Mimo ich użytkowego charakteru, całość zachowała bardzo elegancką kompozycję. W centralnej części tego kwaterowego ogrodu znajdował się owalny staw, który umiejscowiony był dokładnie na przedłużeniu osi głównej, co podkreślało symetrię całego układu. Staw otoczony był pasem trawnika (rodzajem obrzeżnej rabaty) z topiarami. Na końcu ogrodu, również na osi głównej, znajdował się mały kolisty gazon, a za nim brama i kolejny most prowadzący na zewnątrz ogrodu.
Cały układ ogrodowy, wzdłuż jego regularnych granic, był otoczony murami, a dalej rzeką i sztucznymi kanałami. Zgodnie z lokalnymi wizjami, część z tych kanałów przetrwała do dziś, wyznaczając zarys dawnej działki, na której znajdował się ogród. Niestety, żadne inne elementy tej wyrafinowanej kompozycji ogrodowej nie przetrwały do dzisiejszych czasów. Prawdopodobnie było to spowodowane znacznymi przekształceniami kompozycji w XIX wieku. W międzyczasie architektura, a szczególnie zamek, przetrwały w dość dobrym stanie aż do lat 70. XX wieku.
Budowa nowego zamku w Słońsku rozpoczęła się w 1661 roku i w związku z tym w 1662 roku zostali sprowadzeni Cornelius Ryckwaert, cieśla i mistrz budowlany, oraz mistrz murarski Gorus Pers[s]on. Zamek był utrzymany w stylu barokowym i był jedynym przykładem niderlandzkiej architektury zamkowej z połowy XVII wieku w tej części Europy. Budowla była otoczona fosą, oddzieloną od równolegle płynącego koryta rzeki przez szeroki wał. Dostęp do zamku był możliwy przez mosty na fosie od wschodu i zachodu. Przed zamkiem znajdował się wybrukowany dziedziniec otoczony murami o wysokości 1,2 m z dwoma jednopiętrowymi pawilonami w zachodnich narożnikach. W XVII wieku obiekt najprawdopodobniej spełniał wymagania ówczesnej epoki, ponieważ został wykorzystany do budowy i rozbudowy nowego zamku.
W roku 1783 August Ferdynand usunął fortyfikacje, które dotychczas istniały przy zamku, co spowodowało, że fasada z dwóch kondygnacji stała się trzecią. Dawną piwnicę zamieniono na parter i umieszczono na niej balkon przed pierwotnym wejściem, a dawne wejście do piwnicy zostało powiększone i rozszerzone. W nowym parterze fasady wycięto otwory okienne. Po roku 1810 zamek służył jako siedziba władz i więzienie, co wiązało się z kolejnymi zmianami w jego architekturze. Po późniejszym utworzeniu zakonu joannitów w latach 1855-1884 zamek został gruntownie odnowiony i przywrócony do swojego dawnego kształtu. Dopiero przebudowa obiektu w latach 1872-1873 nadała jego frontowej strefie jej obecny wygląd.
Do roku 1918 zamek pełnił funkcje reprezentacyjne i muzealne, dlatego nie był modernizowany, nie został skanalizowany, a został zelektryfikowany dopiero w 1906 roku. Po 1945 roku wyposażenie zamku zostało zabrane w nieznanym kierunku, a archiwalia zostały przewiezione do Archiwum Państwowego w Starym Kisielinie. W budynku zamku utworzono najpierw dom kultury, a potem magazyn Prezydium Gminnej Rady Narodowej. W 1975 roku obiekt całkowicie spłonął w wyniku podpalenia.
Ogrodzenie założenia ogrodowego o powierzchni około 4,7 ha z ruiną zamku joannitów w Słońsku zlokalizowane jest w północnej części miejscowości, na skraju podmokłych łąk doliny Warty. Granicę założenia od południa i zachodu stanowi rzeka Łęcza, zwana Lenką, od północy – ogródki przydomowe i warzywniki, od wschodu – rów melioracyjny oraz tereny ogrodów działkowych, a za nimi łąki. Obecnie głównym elementem kompozycyjnym założenia jest ruina zamku, ustawiona frontem do dziedzińca. Na podstawie historycznego planu z 1731 roku oraz opisów wiadomo, że w połowie XVII wieku przy zamku został utworzony barokowy ogród o powierzchni około 4,7 ha. Ogród rozciągał się po wschodniej stronie zamku, na obszarze w kształcie wydłużonego czworoboku.
Zgodnie z archiwalnymi materiałami, ogród miał symetryczny i geometryczny układ przestrzenny. Główną osią widokową i kompozycyjną była długa aleja położona na osi rezydencji, podkreślona fontanną i owalnym stawem pośrodku ogrodu. Jej przedłużeniem kompozycyjnym od strony wschodniej była aleja lipowa. Ogród był otoczony systemem kanałów wodnych połączonych z rzeką Łęczą, która otaczała dziedziniec zamkowy od strony południowej i zachodniej. Pod koniec XVIII wieku zmieniono kompozycję barokowego ogrodu, który został zazieleniony i obsadzony krzewami. Na początku XX wieku przekształcono dziedziniec zamkowy od strony zachodniej, gdzie centralną część zajmował owalny gazon porośnięty trawą, pierwotnie obsadzony na obrzeżu drzewami liściastymi i iglastymi.
Założenie ogrodowe przetrwało w formie reliktu, z pojedynczymi okazami starych drzew wokół ruin zamku, w tym okazałą lipą o drobnych liściach i dębem szypułkowym o stożkowym kształcie. Wschodnia część tego założenia zachowała nieliczny drzewostan, złożony z następujących gatunków: wiąza szypułkowego, dębu szypułkowego oraz jego stożkowej odmiany, jesionu wyniosłego, kasztanowca białego oraz lip: szerokoliściastej i drobno liściastej. Brzeg rzeki był zarosły drzewostanem składającym się głównie z lipy o drobnych liściach. Najprawdopodobniej jednak istniejące starodrzewa pochodzą z kompozycji parku z XIX wieku. Prace w parku trwały również w latach 60. XX wieku. Kompozycja w obrębie założenia pałacowego została znacznie zatarcona. Można dostrzec jedynie granice założenia ogrodowo-zamkowego w miejscu dawnych regularnych kanałów wodnych. W okresie powojennym zmieniły się stosunki własnościowe i użytkowe części terenu obiektu historycznego. Obecnie otoczenie zrujnowanego zamku całkowicie utraciło swój reprezentacyjny i ozdobny charakter.
